Nedir? Nasıl Çalışır?
Klasik diferansiyeller bir terazi gibi
çalışırlar. İki tekerlek aksını döndürmek için en az üç tane dişli
gerekir. Her iki aksın eşit dönmesini sağlayan ve diferansiyel
tamburasının içinde yer alan ayna mahruti dişlisi ise, diğer
diferansiyelin motordan kontrollü çalışan tek parçasıdır.
Otomobil
yolda düz olarak giderken, tekerleklerden herhangibirine daha fazla
ağırlık binmediği için, diferansiyel karpuzunun ortasındaki dişliler
tekerleklerle birlikte kendiliklerinden dönerler.ncak otomobil viraja
girerken, bu dişliler devreye girerek otomobilin virajın dışındaki
hızlı, virajın içindeki daha yavaş dönen itici tekerleklerinin dönüş
oranlarının 1:1 olmasını sağlarlar.
Yukarıda sözünü ettiğimiz
normal bir diferansiyelin çalışma esaslarına ek olarak kilitli
diferansiyellerde değişik birkaç sistem vardır. Bunlardan birincisinde,
küçük sürtünme pulları diferansiyelin ortasındaki her iki tekerleğin
eşit olarak dönmesini sağlayan ve denge dişlileri olarak tarif
edilebilecek olan dişlilerin dönmelerini engellerler. Bu engelleme
otomobil yeniden düz bir şekilde gitmeye başlayıncaya kadar devam eder.
Bir başka tür de aksların ve dişlilerin karpuzun içine tam
olarak girmediği diferansiyellerdeki kilit türüdür.Burada sözü edilen
kısımlar yatık olarak yerleştirilmiş baskı halkalarıyla diferansiyele
tutturulmuşlardır. Tekerleklerin dönüş hızı arttığında yani otomobil
patinaj yapmaya başladığında devreye giren bu sistem, halkaların fren
levhalarını sıkıca bastırmasıyla çalışır ve otomobilin
tekerleklerindeki dönüş momenti 1:1 olana kadar tutar.Bu sistemin adı
dönüş momentli diferansiyel kilididir.
Şekilde görülen
diferansiyel tipinde ise birbirine ters yönlerde yerleştirilmiş düz
dişli çarklar, otomobil patinaj yapmaya başladığı zaman, birbirileriyle
ters yönde hareket ederek, dönüş momenti 1:1 olana kadar kilitli
kalırlar. Basit bir mantıkla kurulmuş olan bu sistem de gelişmiş pek
çok otomobilde kullanılmaktadır. 4x4 araçlardada bu sistemlere ek
olarak manuel ve otomatik olarak devreye sokulan kilitler de mevcutur.
Salı Ekim 27, 2009 8:44 pm
